Trung Thông – Hollywood nông thôn với phim siêu ngắn gây nghiện

Ban ngày, Thái Chí Cương là đội trưởng đội an ninh của một khu phức hợp ở thành phố Nam Xương, tỉnh Giang Tây với tính cách hiền lành. Nhưng ban đêm, anh hóa thân thành trùm tội phạm khét tiếng trong một bộ phim siêu ngắn quay tại thị trấn Trung Thông.

“Chỉ cần ngẩng cằm, căng cổ và trừng mắt, bạn lập tức thành kẻ xấu”, người đàn ông 35 tuổi cười và mô tả khả năng diễn xuất của mình với Tân Hoa Xã.

Sự trỗi dậy của “Hollywood nông thôn”

Đây là vai diễn thứ hai của anh Thái tại Trung Thông – vốn là chợ kính mắt được phục dựng thành trung tâm kịch nghệ mini nhộn nhịp. Với hơn 120 bối cảnh, địa điểm đang tổ chức hàng trăm vở diễn “tốc độ cao” mỗi năm, góp phần thúc đẩy sự hồi sinh văn hóa và kinh tế.

Trước năm 2022, khu chợ bị bỏ hoang, người dân phải đi nơi khác kiếm kế sinh nhai. Nhưng sự trỗi dậy của phim siêu ngắn biến dân làng thành diễn viên, thậm chí người nổi tiếng.

Những người như anh Thái đang tham gia ngành công nghiệp phim siêu ngắn bùng nổ tại Trung Quốc. Được gọi là “duanju” trong tiếng Trung, chúng là có kết cấu như một tập phim truyền hình, nhưng chỉ dài từ một đến 10 phút, quay theo chiều dọc để phù hợp smartphone và máy tính bảng. So với làn sóng video ngắn trước đó vốn hạn chế về mặt nội dung, thể loại này trở nên phổ biến nhờ kỹ thuật biên tập thông minh, cảnh quay cận cảnh và tình tiết bất ngờ, theo Global Times.

Khu Trung Thông hiện được ví như “Hollywood nông thôn”. Hơn 3.800 người dân địa phương, gồm nông dân, sinh viên và người về hưu có thêm thu nhập khi tham gia vai diễn. Trong đó, những người có thành tích cao kiếm được 1.000 nhân dân tệ (3,6 triệu đồng) mỗi ngày.

Giang Hữu Thủy, nông dân 58 tuổi, trở thành “diễn viên được săn đón” tại Trung Thông. Ông chuyên đóng vai phụ, nhưng vẫn có cát-xê cao. “Ngay cả những vai không lời thoại cũng có thể nhận 100 tệ (365.000 đồng) chỉ để đứng đó”, ông Giang nói với Tân Hoa Xã. “Kỷ lục của tôi là 1.600 tệ (5,8 triệu đồng) một ngày”.

Là sinh viên đại học ở Bắc Kinh và trở về quê trong kỳ nghỉ hè, Tống Khải Lâm tham gia phim trường ở Trung Thông, đóng vai hầu bàn với thù lao 500 nhân dân tệ (1,8 triệu đồng) mỗi ngày.

Không chỉ khu Trung Thông, nhiều nơi ở Trung Quốc đang dựng phim trường siêu nhỏ phục vụ phim siêu ngắn. Theo China Daily, hơn 10 cơ sở sản xuất phim như vậy được thành lập ở nhiều thành phố như Trịnh Châu ở tỉnh Hà Nam hay Tây An ở tỉnh Thiểm Tây.

Tại Trung tâm video ngắn quốc tế Thượng Hải (Shanghai International Short Video Center), hàng chục tác phẩm được quay đồng thời trên trường quay nhỏ gọn mô phỏng mọi thứ, từ khu bệnh viện đến hộp đêm. Nhiều phim xong trong chưa đầy một tuần. Theo Global Times, chi phí thấp và hiệu quả cao là chìa khóa cho sự trỗi dậy của định dạng mới. Chỉ riêng năm 2024, hơn 30.000 phim ngắn được phát hành trên các nền tảng trực tuyến của Trung Quốc, hỗ trợ hơn 647.000 việc làm.

“Phim siêu ngắn có đặc điểm là quy mô sản xuất nhỏ và chu kỳ sản xuất ngắn. Chúng tôi quay toàn bộ phim trong vòng 7-10 ngày và phát hành online trong vòng ba tháng”, Ngô Phúc Giang, nhà sản xuất của Guangzhou Jinfan Network Technology, cho biết.

Một trong các ví dụ về phim kinh phí thấp nhưng mang lại lợi nhuận cao là The Divorced Billionaire Heiress, với chi phí sản xuất chưa đến 200.000 USD nhưng đã trở thành “cú hit” ở Bắc Mỹ khi thu về 35 triệu USD. “So với phim truyền hình dài tập, phim ngắn tập được sản xuất và kiếm tiền hiệu quả hơn”, Bạch Sa Sa, nhà sáng lập một công ty truyền thông ở Bắc Kinh, nói. “Chúng nhanh, gọn nhẹ hơn và dễ dàng mở rộng quy mô hơn”.

Theo công ty phân tích Sensor Tower, các ứng dụng chiếu phim ngắn ghi nhận hơn 370 triệu lượt tải xuống toàn thế giới trong quý đầu năm 2025, gấp 6 lần so với cùng kỳ năm trước. Tính đến tháng 3, tổng lượt tải đạt gần 950 triệu, dẫn đầu là ReelShort, DramaBox và GoodShort.

Tác động và hạn chế

Các chuyên gia cho biết phim ngắn lôi kéo người xem nhờ cốt truyện nhanh, gây nghiện, mang lại cảm xúc nhanh trong vài phút. Định dạng phim ngắn và dọc đáp ứng nhu cầu của khán giả ưu tiên thiết bị di động, giúp họ xem mọi lúc, mọi nơi.

“Các đơn vị sản xuất khai thác hành vi thỏa mãn tức thời”, Seema Shah, Phó chủ tịch nghiên cứu và phân tích thị trường tại công ty nghiên cứu thị trường Sensor Tower, nói với CNBC. “Điểm hấp dẫn là việc bạn ngay lập tức thấy thỏa mãn khi theo dõi câu chuyện. Nó hơi quá đà, nhưng vẫn mang tính giải trí”.

Phim ngắn ở Trung Quốc ban đầu tập trung vào nội dung “drama” và dễ lấy cảm tình khán giả như chủ tịch giả nghèo, cung đấu, xuyên không. “Phim ngắn tập trung vào chủ đề nhỏ về đời sống tình cảm cá nhân, kể những câu chuyện dễ hiểu cho khán giả và thỏa mãn nhu cầu cảm xúc của họ”, Tăng Bội Luân, nhà nghiên cứu truyền thông tại Đại học Fudan, cho biết. Các công ty cũng tìm đường ra thị trường quốc tế bằng câu chuyện phù hợp từng nơi, như phim về người sói, ma cà rồng và tỷ phú.

Tuy nhiên, làn sóng này cũng bị chỉ trích vì tác động đến thanh thiếu niên, những người coi phim siêu ngắn là “nhu cầu hàng ngày”. Một số có nội dung thô tục, tạo phản ứng tiêu cực về ngành công nghiệp phim ảnh của Trung Quốc. Sự nở rộ cũng tạo ra hàng loạt phim na ná nhau, khiến người xem khó chịu khi nhận ra video mới chỉ là bản sao của sản phẩm trước đó.

Chính quyền Trung Quốc hồi đầu năm cũng ban hành quy định bắt buộc cấp phép phát sóng phim truyền hình ngắn và siết kiểm soát nội dung phát hành trực tuyến. Trong một chiến dịch hồi tháng 2, Cục Phát thanh và Truyền hình Quốc gia gỡ bỏ 25.300 phim truyền hình ngắn với tổng cộng gần 1,4 triệu tập vì không tuân thủ quy định.

Trung Quốc cũng đã xóa hơn 700 video phim truyền hình mô tả cảnh cãi vã giữa các bậc phụ huynh. Nhiều phim được cho là phóng đại mâu thuẫn giữa các thành viên gia đình như xung đột vợ chồng và giữa các thế hệ, cổ súy cho “những quan điểm không lành mạnh và không chính thống về gia đình, hôn nhân và tình yêu”. Theo Reuters, việc ngăn chặn chủ yếu do tỷ lệ kết hôn ở Trung Quốc đang giảm.

Trước bối cảnh đó, nhiều công ty hướng đến chất lượng bằng cách đầu tư kịch bản và hậu kỳ. Nhiều chính quyền địa phương cũng đưa ra chính sách ưu đãi cho ngành công nghiệp phim ngắn. Chẳng hạn, tỉnh Quảng Đông khuyến khích nhà sản xuất sử dụng công nghệ tiên tiến để sản xuất phim thông minh cho khán giả nước ngoài. Với nguồn tài nguyên văn hóa truyền thống phong phú và di sản phi vật thể, tỉnh đặt mục tiêu tận dụng phim ngắn để quảng bá văn hóa địa phương và nâng cao hình ảnh quốc tế.

Bảo Lâm tổng hợp